NLP
Varsayımları
YENİDEN ÇERÇEVELEME
Yeniden çerçeveleme, bakış açımızı değiştirerek bir duruma veya olaya yeni anlamlar yükleme sanatıdır. Bu, NLP'de ve hipnoz gibi alanlarda kişinin algısını ve davranışlarını etkilemek için kullanılan güçlü bir tekniktir.
Basitçe ifade etmek gerekirse, olaylara farklı bir pencereden bakarak onları yeni bir ışıkta görmemizi sağlar. Bu sayede, olumsuzlukları fırsata dönüştürebilir, stres ve kaygıyı azaltabilir ve daha motive ve mutlu olabiliriz.
Yeniden çerçevelemenin gücü, beynimizin anlam arayan doğasından gelir. Yaşadığımız her şeye anlam yüklemek isteriz ve bu anlam, duygularımızı ve davranışlarımızı doğrudan etkiler. Davranışlar olaylara verilen anlama göre belirlenmekte, bu durum olaya verilen anlamın değiştirilmesinin davranışları da değiştirebileceği gerçeğini ortaya koymaktadır. Bir olayın anlamı kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Bu durumda olayın anlamı kişinin onu içine koyduğu çerçeveye bağlıdır. Çerçeve değiştiğinde (buna bakış açısı da denilebilir) anlam da değişecek, anlam değiştiğindeyse olaya verilen tepkiler ve davranış da değişecektir.
Örneğin, bir sınavda başarısız olmayı "Aptalım" anlamına gelen bir çerçeveye yerleştirirsek, özgüvenimiz zedelenir ve motivasyonumuz düşer. Fakat bu deneyimi "Eksiklerimi öğrendim ve bir dahaki sefere daha iyisini yapacağım" şeklinde çerçevelersek, güçlenir ve motive oluruz.
Terapide, Virginia Satir ve Milton Erickson tarafından uygulamaya konulan yeniden çerçeveleme,
Polyanna da mutluluk oyununda olaylara hep pozitif bir yönelimle yaklaşarak onları farklı biçimde görmeye çalışmıştır. Gerçekte burada yapılan olaylara iliskin bakış açılarında farklılıklar yaratarak onlara yeni ve olumlu anlamlar yükleme ve bu yolla olumsuz olayların verecegi sıkıntıdan uzaklaşıp mutlu olabilmedir. “Yasamda kaybettiğin her seyde kazandığın bir sey vardır” gibi sözler bu bakıs açısını ifade ederken yeniden çerçevelemenin en önemli araçları metaforlar, masallardır.
Yeniden Çerçeveleme Türleri
Bağlamı yeniden çerçeveleme, Nörolingüistik Programlama (NLP) içindeki yeniden çerçeveleme tekniklerinden biridir. Bu teknik, bir olayı veya durumu, farklı bir bağlamda değerlendirerek, ona yeni bir anlam yüklemeyi amaçlar. Bağlamı yeniden çerçeveleme, olayların ve deneyimlerin algılanış biçimini değiştirerek, insanların bakış açılarını genişletmelerine ve daha esnek düşünmelerine olanak tanır.
Bağlamı yeniden çerçeveleme, genellikle bir olayın veya durumun nasıl algılandığına bağlı olarak değişen duyguları ve tepkileri anlamak için kullanılır. Aynı olay, farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir ve bu da insanların olaylara farklı şekillerde tepki vermesine yol açabilir.
Örneğin, bir kişi işyerinde bir hata yaparsa, bu durumu başarısızlık olarak algılayabilir ve kendini kötü hissedebilir. Ancak, bu durumu farklı bir bağlamda ele alarak, hataların birer öğrenme fırsatı olduğunu ve kişinin gelişimine katkı sağlayabileceğini düşünmek, olaya daha olumlu bir bakış açısı kazandırabilir.
Örneğin, işten kovulmak "Başarısızım" anlamına gelen bir çerçeveye yerleştirilebilir. Bu, özgüvenimizi zedeleyebilir ve motivasyonumuzu düşürebilir. Fakat bu deneyimi "Kendi işimi kurmak için bir fırsat" şeklinde çerçevelersek, güçlenir ve motive oluruz.
Bağlamı yeniden çerçeveleme, insanların bakış açılarını genişleterek, esnek düşünme yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bu teknik, kişilerin olayları farklı perspektiflerden görmelerini ve olumlu sonuçlar çıkarmalarını sağlar.
Özetle, bağlamı yeniden çerçeveleme, olayları farklı bağlamlarda değerlendirerek, insanların bakış açılarını genişletmelerine ve daha esnek düşünmelerine olanak tanır. Bu teknik, insanların olumsuz durumları olumlu bir şekilde ele almalarına ve hayatlarında daha fazla mutluluk ve başarı elde etmelerine yardımcı olabilir.
İçeriği Yeniden Çerçeveleme
Bir deneyimin içeriğinin değiştirilmesi o deneyime farklı bir anlam yüklenmesini sağlayabilecektir. “Bir raporun sunum tarihine doğru elim ayağım karışıyor” seklindeki bir ifade için kişi kendine su soruları sorabilecektir: “Bu başka ne anlama gelebilir?”, “Bu davranışın pozitif değeri nedir?”. İçerik yeniden çerçevelemeden en fazla politika, reklamcılık, pazarlama gibi alanlarda yararlanılmaktadır. Örneğin “x marka yağ, ailesini seven kadınlar içindir” seklindeki ifadeler bir ürünü zihinlerde çok hızlı biçimde çerçevelemektedir.
Sonucu Yeniden Çerçeveleme
Yasamın ulaşılmak istenen sonuçlara göre çerçevelenmesi bir sonuç yeniden çerçevelemedir. Bu biçimde karşılıklı ilişkilerde istenilen sonuçla karsı tarafın ulaşmak istediği sonuç arasındaki fark bilinerek iki tarafın da kazanabileceği stratejiler geliştirilebilecektir. Elde edilen sonuçla hedeflenen sonuç arasındaki fark büyükse hedefe ulaşma yolunda yeni stratejiler benimsenebilecektir.157 Bu noktada olaylara hedefse açıdan yaklaşılmakta ve istekler doğrultusunda düşünülerek amaçlar ortaya konulduktan sonra amaca ulaşılıp ulaşılmadığı değerlendirilmektedir.
Durumu Yeniden Çerçeveleme
Bu çerçeveleme biçiminde bir hedefin pesinde olan ve bu hedefin daha geniş etkilerini dikkate almayan tek amaçlı bir kişi davranışlarını durumsal açıdan çerçeveleyememektedir.158 Önemli olan nokta, kişinin ulaşmak istediği hedefin ulaşılabilir olması ve ulaştıktan sonra kişiyi tatmin edebilecek bir durumu ortaya koyup koymadığının sorgulanmasıdır.
Kanıtı Yeniden Çerçeveleme
Bu çerçeveleme türünde kişi kendini ulaşmak istediği hedefi elde etmiş gibi hissederek zihninde arzulanan sonucun uyandırdığı görsel, işitsel ve dokunsal duyumları canlandırmaktadır.
"Sanki" Yeniden Çerçevelemesi
Bu türde “Bu olsaydı ne olurdu?”, “Varsayalım olmadı” gibi ifadelerle sonuçlar bir senaryo dahilinde ulaşılmış gibi irdelenmekte ve varsayımlar gerçekleştiğinde ne gibi durumlarla karşılaşılabileceği canlandırılmaktadır. Bu şekilde her türlü iyi yada kötü olasılık zihinsel olarak canlandırılmakta ve kötü olasılıklara karsı planlar yapılabilmektedir.
Onaylama Yeniden Çerçevelemesi
Bu çerçeveleme türünde kişilerarası iletişimde algılar değiştirilerek karsıdaki kişi anlaşılmaya çalışılmakta ve “Bu konuşmayla kastettiğiniz su mu öğrenmek istiyorum” tarzındaki ifadelerle karsı tarafın anlaşıldığı mesajı verilmekte ve alınacak onaylarla ilişki devam ettirilmektedir.